Kenzo Takada: een meester in kleur herinneren
Een frisse kijk op de vrolijke en meeslepende biografie van de Japanse ontwerper na zijn dood op 81-jarige leeftijd
Pierre Verdy/AFP via Getty Images
De legendarische Japanse ontwerper Kenzo Takada stierf zondag op 81-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Parijs nadat hij Covid-19 had opgelopen. Hierbij blikken we terug op zijn kleurrijke biografie, die vorig jaar werd besproken in The Week: Fashion en met citaten van de ontwerper zelf.
De biografie van Kenzo Takada is een ander soort koffietafelboek; een die het voorschrift tart dat dergelijke publicaties meer decoratieve betekenis hebben dan emotionele waarde. Laat u dus niet misleiden door de mooie roze roos versierde omslag: dit door foto's geleide boekdeel - compleet met epistolair proza en fotografische voetnoten, evenals een verbazingwekkende 300 schetsen - is een vreugdevolle en meeslepende reis naar het leven en de carrière van deze iconische Japanse ontwerper, die in 1970 explodeerde in de Parijse modescene met zijn unieke mix van losse, levendige ontwerpen geïnspireerd op zijn geboorteland.
Vanaf het begin verbaasde Kenzo - zoals hij gewoonlijk wordt genoemd - de wereld met zijn bloemenvuurwerk, op kimono's geïnspireerde snitten en heldere patchworkontwerpen gemaakt van traditioneel Japans katoen. In het begin van de jaren zeventig werden zijn revolutionaire creaties gevierd als de betekenaars van een nieuw tijdperk van etnische inclusiviteit, toen het luchtverkeer steeds meer gedemocratiseerd werd en de Franse culturele scene – geïnformeerd door een generatie jonge vrijdenkers na de studentenopstanden in mei 1968 – aangetrokken werd tot kunst die wereldwijde onderlinge verbondenheid en optimisme vierde.
Kenzo, wiens label aanvankelijk Jungle Jap heette (dit was bedoeld als een speels eerbetoon aan zowel zijn land als aan zijn favoriete avant-gardist, Henri Rousseau, maar werd veranderd in 1976 toen de afkorting denigrerend werd geacht) werd consequent geïnformeerd door zijn reizen en de tradities van andere culturen, evenals die van hemzelf. Tot hij het label in 1999 verliet (hij verkocht het bedrijf in 1993 aan de LVMH-groep), vermengde Kenzo Japans vakmanschap en patronen met het kleurrijke verhaal van internationalisme.
Zijn collecties putten uit een wereldse pool van invloeden, van de folklore van Oost-Europa en gelaagde kledingvoorschriften van het Midden-Oosten tot de kleurrijke stoffen van Soedan en Ethiopië. Hij voegde tulbanden, Scandinavische truien, Mexicaanse rebozo's, Indiase Nehru-jassen, grappige faraonische plooien toe, altijd met een sterke nadruk op kleur, en creëerde zijn eigen eigentijdse en onorthodoxe vorm van ceremoniële kleding met diepe wortels maar geen grenzen.
Spreken met De week: mode over deze vroege jaren legde Kenzo uit: Toen ik begon, had ik geen geld; Ik moest stoffen kopen in de Marché Saint Pierre [in Parijs] omdat ze het goedkoopst waren, en ik gebruikte ook een verzameling Japanse stoffen die ik had. Mijn team en ik hebben ze aan elkaar genaaid - we deden elk stuk met onze eigen handen. Het was een ongelooflijke ervaring! Mijn creaties haalden de cover van Elle magazine, wat betekende dat de publiciteit en het succes van het merk in de mode-industrie een enorme vlucht namen. Dit was het moment waarop ik de eerste horde moest nemen om met vraag-en-aanbodproblemen om te gaan. Na het enorme succes groeiden we heel snel en binnen twee of drie jaar werd het merk op bijna wereldwijde schaal erkend.
Het label wordt vandaag geleid door Felipe Oliveira Baptista, die het in juli 2019 overnam van het in New York gevestigde ontwerpduo Carol Lim en Humberto Leon. Maar hoewel er twee decennia zijn verstreken sinds Kenzo zijn laatste landingsboog nam, is het merk nooit ver afgedwaald van de geest van zijn grondlegger, die de exotische motieven, bloemenbloemen en gedistilleerde poëzie van Kenzo's geografisch geïnformeerde collecties voortbrengt.
Mode heeft nog steeds de kracht om te verenigen, om mensen samen te brengen, zeker tegenwoordig met de globalisering en de opkomst van sociale media, legt de ontwerper uit. Ik geloof dat de mode-industrie in haar eigen tempo evolueert met een oprecht bewustzijn van haar invloed op de samenleving. Het is verfrissend om te zien dat merken verschuiven om milieuvriendelijker en maatschappelijk verantwoorder te worden. Maar het is ook indrukwekkend om te zien dat het nu tot op zekere hoogte over de hele wereld beschikbaar is, wat niet het geval was toen ik begon.
Kenzo was ook een van de eerste ontwerpers die gebruikmaakte van de podiumachtige mogelijkheden van de catwalk, waarbij hij het idee van het klassieke Franse défilé met zijn stoet van rechte modellen omverwierp en het evenement in plaats daarvan presenteerde als een volwaardige feestvoorstelling. Toen ik begon, wist ik niet wat ik tegen de modellen moest zeggen, dus ik zei gewoon dat ze moesten zijn wie ze waren, herinnert hij zich. Dus begonnen ze te dansen op de catwalks.
In 1977 organiseerde Kenzo een show in de legendarische nachtclub Studio 54 in New York en nodigde hij zijn vriend Grace Jones uit om te zingen; in 1979 werd zijn ambitieuze show in Zürich gehouden in een circustent en culmineerde hij met de ontwerper bovenop een olifant. Een lange passage van het boek, compleet met archieffoto's, is gewijd aan zijn laatste show in 1999, een extravaganza die ook zijn 30e jaar in het bedrijf markeerde. Dit kolossale evenement, bijgewoond door 3.000 mensen, bestond uit dansers van de Opéra de Paris, Afrikaanse muzikanten, mannen te paard en steeds veranderende lichtprojecties die een centraal podium veranderden in een etnisch mozaïek van landschappen, passend bij de interculturele referenties van de retrospectieve collectie.
Ik zou zeggen dat mijn dierbaarste herinnering aan een modeshow de laatste zou zijn, zei hij. Het was geweldig en fantastisch. De avond omvatte een opmerkelijke show in de Zenith in Parijs, en vrienden liepen over de catwalk, die de jaren bij Kenzo weergaf. Ik nodigde iedereen uit die direct of indirect bij het merk betrokken was, van de eerste mensen die in de winkels werkten tot topberoemdheden.
De show zal lang herinnerd worden als een van de beste uitzendingen in de geschiedenis van de mode, en hoewel we deze geweldige ontwerper zijn kwijtgeraakt, leeft zijn erfenis als een van de geweldige brandmerken in de industrie voort.
Kenzo Takada door Kazuko Masui en Chihiro Masui wordt uitgegeven door ACC Art Books; accartbooks.com
