Interview met Maria Grazia Chiuri: Dior is klaar om feest te vieren
Een Dior ontwerpen voor de postpandemische wereld
Zoom verbindt. Op het scherm zit Maria Grazia Chiuri naast een poppenhuis. Het mini-herenhuis is van een stoomboot-rompachtige constructie en stijgt tot vier verdiepingen; in architecturale make-up, deelt de elegante façade, vol met smeedijzeren balkons, kroonlijsten en rijen ramen, details met het adres in Parijs dat Chiuri vandaag spreekt. Afgelopen juli speelde het poppenhuis in De Dior-mythe , een korte film van sprookjesachtig escapisme, bedacht door Chiuri in samenwerking met de in Rome geboren regisseur Matteo Garrone om Chiuri's toen nieuwste haute couture-creaties te introduceren, in plaats van een traditionele modeshow. Ik wilde een souvenir, zegt Chiuri over de tektonische prop.
Grip krijgen op de fijne kneepjes van het filmmaken en samenwerken met een van de beroemdheden van de kunstvorm, zegt Chiuri, was een van de weinige voordelen van de recente, vreemde maanden. Ik ben een heel nieuwsgierige vrouw, zegt ze lachend. Als ik een andere wereld ontdek, wil ik meteen aan de slag, leren.
Tijdens het storyboarden met Garrone realiseerde Chiuri verwantschap tussen hun twee beroepen. Het belangrijkste aan het einde is wat je wilt uitdrukken. Je moet beslissen wat het verhaal van het verhaal is, legt ze uit. Je moet je droom bouwen, je denkbeeldige.
Met perfect verkleinde iteraties van Chiuri's ontwerpen, in De Dior-mythe het poppenhuis wordt met de hand door fantastische landen gedragen om een cast van surrealistische personages te verrassen - en in te kleden. Tegenwoordig zijn er, naast vele planken met naslagwerken, meer manieren waarop het binnenlandse decorstuk verwijst naar Chiuri's werk bij Dior tot nu toe. Sinds haar benoeming in 2016 als de eerste vrouwelijke artistiek directeur van het merk, heeft Chiuri de ruimtes verkend die vrouwen hebben ingenomen. De ambtstermijn van Dior van de Italiaanse ontwerper is gekleurd door verhandelingen over feminisme, puttend uit literatuur, kunst, geschiedenis en gedeelde ervaringen.
Ik begreep meteen toen ik bij Dior aankwam dat Dior een groot platform is. Het is zo bekend over de hele wereld, zegt Chiuri. Door samenwerkingen, discussies en creatieve uitwisselingen heeft Dior Chiuri zich sterk gemaakt voor intellectuele nieuwsgierigheid en een inspirerende sfeer gecreëerd die ook knipoogt naar de door vrouwen geleide literaire en artistieke salons waar Parijs ooit beroemd om was. Het is een merk dat spreekt over vrouwelijkheid als een belangrijk element van zijn DNA. Ik kan niet alleen spreken over een element dat zo gefacetteerd is, zonder een dialoog aan te gaan met andere vrouwen met verschillende achtergronden, analyseert ze. Dat verrijkt mij en het merk, dit delen van creativiteit, deze dialoog. Het komt allemaal ten goede aan iets wat ze tegenwoordig 'community fashion work' noemt.
En zo heeft Chiuri in voorgaande seizoenen de Amerikaanse kunstenaar Georgia O'Keeffe, verzamelaar Peggy Guggenheim, Leonor Fini (het Italiaans-Argentijnse talent dat het surrealisme vormde door middel van schilderijen en proza) en de in Engeland geboren Mexicaanse schilder Leonora Carrington haar muzen genoemd. Met haar herfst/winter 2018-collectie knikte Chiuri naar de studentendemonstranten van de Franse de jaren 68 . Meer recentelijk keek haar haute couture-aanbod van FW20 naar de fotografen Lee Miller en Dora Maar.
Chiuri heeft volledig vrouwelijke troepen van Mexicaanse rodeo-rijders en de acrobaten van het door vrouwen geleide bedrijf Mimbre in Londen, VK, gemaakt in delen van haar collectie-onthullingen; ambitieus opgevat, toonden haar Dior-showsets op hun beurt het werk van kunstenaars als Lucia Marcucci, Claire Fontaine en Marinella Senatore, wiens levendige lichtinstallatie afgelopen zomer Lecce's Piazza del Duomo in Puglia verlichtte met 30.000 veelkleurige lampen.
Met haar ontwerpen heeft Chiuri de woorden van schrijvers en theoretici, waaronder Isabel Allende, Chimamanda Ngozi Adichie, Linda Nochlin en Robin Morgan, opnieuw geformuleerd. En haar bereidheid om ruimte te claimen, te creëren en te delen, strekte zich ook uit tot makers: in april 2019 in Marrakech, bij de ruïnes van het 16e-eeuwse El Badii-paleis, presenteerde ze ontwerpen gemaakt van katoen met Afrikaanse wasprints afgewerkt door het hoofdkantoor van Ivoorkust gespecialiseerde fabrikant Uniwax, in de Dior-collectie van dit jaar is het werk van Marilena Sparasci verwerkt, die de zeldzame kunst van Tombolo-kant beheerst, een handwerk dat teruggaat tot het 15e-eeuwse Italië. Dialoog is samen iets opbouwen, vertelt Chiuri enthousiast.
Ik denk dat dat een heel verbazingwekkende vorm van samenwerking was, om te kunnen werken met het atelier en de ambachtslieden van Dior, de in Londen gevestigde ontwerper Grace Wales Bonner vertelt me over het werken met Chiuri, die haar in 2019 uitnodigde (en kunstenaar Mickalene Thomas) om een ensemble te bedenken dat verankerd is in de royale, gebeeldhouwde silhouetten van de emblematische, historische New Look-collectie van het huis uit 1947. Voor Judy Chicago bood een veelzijdige samenwerking met Dior in 2020, op initiatief van Chiuri, de grootste creatieve kans die ik ooit heb gehad. De Amerikaanse kunstenaar herhaalt de modus operandi van Chiuri. Het bracht mijn ideeën en mijn kunst naar een wereldwijd publiek, omdat Dior een wereldwijd platform heeft.
Isabelle Wenzel
Zulke creatieve team-ups helpen om Chiuri's definitie van haar rol bij Dior te illustreren. Ik interviewde Chiuri voor het eerst in de zomer van 2017 - daarna persoonlijk in Parijs, een bord met macarons delend, de zoete lekkernijen gerangschikt op kleur - en het was tijdens dat gesprek dat de ontwerper haar functie vergeleek met die van een curator. Is deze beschrijving sindsdien waar gebleven? De figuur van de curator is iemand die afstand houdt tussen zichzelf en het merk, en dat vind ik heel goed omdat het je helpt objectief te zijn, decret Chiuri. Als ik alleen mijn persoonlijke verhaal wil vertellen, moet ik ze mijn merk geven. Als ik accepteer om te werken in een merk met deze belangrijke geschiedenis, denk ik dat ik een dialoog moet onderhouden tussen mijn achtergrond en de achtergrond van het merk. Het is waarschijnlijk daarom dat ik denk dat dit woord ook een manier is om mij te vertegenwoordigen. Want een curator selecteert de codes vanuit een oogpunt, om een boodschap mee te geven.
Goed thuis in de zeven decennia sterke biografie van het merk, zijn heldencreaties en herkenbare details, is Chiuri niet gebonden aan zijn verleden. Haar ontwerpen zijn nooit eerbiedig, in plaats daarvan onderzoekt Chiuri de geschiedenis van het huis met vele hoofdstukken, om eruit te halen en een nieuwe context te vinden.
In de afgelopen seizoenen heeft ze geput uit het werk van Christian Dior zelf – met de oprichting van zijn gelijknamige huis eind 1946, Dior zou de modegeschiedenis grotendeels domineren tot aan zijn vroegtijdige dood in 1957 – en de artistieke regisseurs die de stichtende couturier sindsdien hebben gevolgd. onder meer Raf Simons, John Galliano, Gianfranco Ferré, Marc Bohan en Yves Saint Laurent.
Het was Bohan - artistiek directeur van 1961 tot 1989 - die zes jaar na zijn werk het Oblique-herhalingspatroon van Dior bedacht. In Chiuri's handen komt de Oblique in zijn meest luxueuze gedaante tot nu toe, herschapen in de tactiel gestikte borduurmotieven die deel uitmaken van haar bestseller Book Tote; Chiuri ging toen verder met het heroverwegen van de zadeltas van Dior (oorspronkelijk een accessoire uit het Galliano-tijdperk).
De ontwerper vindt regelmatig nieuwe uitdrukkingen voor de meest memorabele ensembles van Christian Dior, waaronder het Bar-jack van de heer uit 1947. Het spul van museumdisplays, het peplumed jack inspireerde Chiuri om ontwerpen te ontwerpen die zijn gesneden uit een lichtgewicht wol- en zijdemix, die pleiten voor gebruiksgemak. Een nieuwe toevoeging, een ribgebreide versie is gemaakt van gesponnen scheerwol.
Isabelle Wenzel
Het schrijven van must-have en koester voor altijd stukken is iets van een Chiuri forte. Chiuri's moeder groeide op in Rome en was een getrainde naaister; haar vader ging in het leger. Na haar afstuderen aan het Istituto Europeo di Design in Rome, waar ze mode en kunstgeschiedenis had gestudeerd, ging Chiuri op reis, voordat ze in 1989 bij de accessoirestudio van het Romeinse huis Fendi ging werken. Het was daar dat Chiuri deel ging uitmaken van het team achter Fendi's headline- Baguette tas maken en werkte eerst samen met collega-ontwerper Pierpaolo Piccioli. Vanaf 1999 vormde het duo een integraal onderdeel van Valentino's atelier, en werd uiteindelijk in 2008 aangesteld als co-creatieve regisseurs na de pensionering van Valentino Garavani. Bij het merk werd het werk van het duo een kritisch en commercieel succes, een indrukwekkende prestatie die Chiuri sindsdien in Parijs heeft herhaald.
Bij Dior omvatte de felbegeerde Chiuri-accessoires haar lijn van geribde J'Adior slingback-pumps en de Bobby-tas, een zwerver-stijl genoemd naar de geliefde hond van Christian Dior. Dan is er haar Book Tote, een creatie die ze vandaag de dag als revolutionair bestempelt - de eenvoudige, rechthoekige vorm logenstraft de complexe buitenkant, die volledig is geborduurd. Ik ben erg blij dat de Book Tote een bestseller is, zegt Chiuri. Het was zo moeilijk om het te beseffen. Ook toen ik het eerste prototype realiseerde, was het zo moeilijk om deze techniek te reproduceren. Samen met de meesters van Dior slaagde Chiuri erin.
Een nieuwe toevoeging is een selectie boekentassen afgewerkt in fluweel; de weelderige, tactiele afwerking nodigt uit tot in de vingertoppen. Ik hou van het vakmanschap, zegt Chiuri. Ze is al lang een fan van fluweel en de edelsteenachtige glans die het aan gekleurde verfstoffen kan geven, en wilde al een tijdje een tas van de stof maken. Om deze droom te realiseren, is het noodzakelijk om in een team te werken, legt ze uit. Er is een idee dat een ontwerper alleen in een kamer kan zijn, schetsend. Dit is het uitgangspunt. Daarna is het echt nodig om een dialoog te hebben om je droom te realiseren.
Isabelle Wenzel
Dit seizoen, met haar pre-herfst 2021-collectie die in boetieks arriveert, droomt Chiuri van alle feestjes van morgen. De collectie is ontworpen in Parijs na de zomervakantie vorig jaar; het thema is een uitdagende reactie op de moeilijkheden die Chiuri en haar team tegenkwamen toen het tijd was om het werk te hervatten. In plaats van een snelle terugkeer naar de normaliteit, moesten nieuwe regels en voorschriften worden ingevoerd - vandaag vertelt Chiuri over het beperken van persoonlijke ontmoetingen en verplichte temperatuurcontroles, naast andere bestellingen. We waren gewoon een beetje down, herinnert Chiuri zich. En dus bedacht ze een manier om geesten te doen herleven. Ik zei tegen mijn studio [team]: 'Ik wil een collectie maken waar we samen van kunnen genieten als het allemaal af is. We moeten een groot feest maken waar we dansen.' Ze herhaalt haar strijdkreet, Dans, dans, dans.
De collectie heeft een boegbeeld gevonden in Maripol en Chiuri wendde zich tot de baanbrekende stylist en vaste waarde van het centrum van Manhattan uit de jaren 80 als het ging om het vastleggen van haar ontwerpen op model. Maripol stemde toe en arriveerde met haar polaroidcamera. Haar collages van snapshots beschrijven nu een dansvloergarderobe van metalen jumpsuits, feestjurken met luipaardprint en pop-artkleuren.
Ginghams, strepen en stippen zijn gepaard en botsen vrijelijk; De Oblique-print van het huisje is groot geschreven over een glanzende PVC-regenjas. Een groep jurken met lovertjes zal strijden om spotlights met spiegelballen en tot de persoonlijke favorieten van Chiuri behoren. Ons spel in de studio toen we de collectie deden, was dat iedereen een jurk uitkoos voor het feest, herinnert Chiuri zich. Welke heeft ze gekozen? Spiegel jurk! is haar enthousiaste antwoord.
Er zit ook een autobiografische noot in haar verzameling schok-naar-het-systeem. Bij het onderzoeken van haar ontwerpen herinnerde Chiuri zich het werk van Elio Fiorucci en de nachtclubachtige boetieks van de Italiaanse ontwerper. Ik herinner me toen ik 14 jaar oud was en ik voor het eerst naar de Fiorucci-winkel in Milaan ging. Het was alsof ik een andere wereld binnenstapte, vertelt ze enthousiast, terwijl ze de revolutionaire noot beschrijft die Fiorucci sloeg en de traditie doorbrak. Gebreide kleding? Blauw, beige, bruin. Schoenen? Zwart of bruin, ze herinnert zich wat er elders te koop was. Deze explosie van kleuren en materialen, stukken die uit verschillende delen van de wereld kwamen, allemaal met elkaar vermengd, was superspannend, zegt ze. Haar pre-herfstcollectie voor Dior voelde als een terugkeer naar een eerste herinnering aan mode, toen we nog niets van mode wisten. We gebruikten mode om gelukkig te zijn. Om vreugde te brengen.
Fotografie: Isabelle Wenzel; Mode: Lune Kuipers
