Wanneer stopt het geweld in Libië?
Amnesty International waarschuwt voor oorlogsmisdaden door beide partijen in Tripoli
Conflicten als gevolg van de omverwerping van Muammar Kadhafi in 2011 hebben veel Libische steden tot puin herleid
Getty Images
Beide partijen in het conflict in Libië voeren volgens Amnesty International aanvallen uit op burgers die mogelijk oorlogsmisdaden zijn.
De mensenrechten waakhond zegt dat tijdens de zes weken durende strijd om Tripoli te claimen, de strijdende partijen een schandelijke minachting hebben getoond voor de veiligheid van burgers en het internationaal humanitair recht door willekeurige aanvallen op woonwijken uit te voeren.
De militie van de schurkenstaat Khalifa Haftar, die zichzelf het Libische Nationale Leger (LNA) noemt, lanceerde begin april een groot offensief in de Libische hoofdstad in een poging de internationaal erkende premier Fayez al-Sarraj te verdrijven.
De Internationale Organisatie voor Migratie meldt dat in ieder geval: 146 mensen werden gedood en meer dan 18.000 ontheemden in de eerste 11 dagen alleen al van botsingen tussen de LNA en milities die gelieerd zijn aan de door de VN gesteunde regering van Tripoli.
In een recent gepubliceerd rapport zegt Amnesty International dat verdere roekeloze aanvallen verwoestende gevolgen kunnen hebben voor burgers en de noodzaak voor het Internationaal Strafhof versterken om zijn onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden door alle partijen in het conflict in Libië uit te breiden. Haftars zelfbenoemde LNA is een van de twee strijdende politieke facties in Libië die beweren de legitieme regering te zijn in de nasleep van een machtsvacuüm dat is ontstaan na de omverwerping en moord op kolonel Muammar Gaddafi in 2011.
Dus wat is er precies aan de hand in Libië, en wat zou er kunnen gebeuren?
Wat is er met Libië gebeurd sinds de val van Kadhafi?
Kolonel Muammar Gaddafi hield [Libië] meer dan vier decennia bij elkaar, waarbij hij strategisch financiële prikkels uitdeelde, verdeeldheid koesterde en politieke tussenhandel combineerde met meedogenloze staatsrepressie, zegt hij. Al Jazeera .
Kadhafi werd uiteindelijk verdreven en geëxecuteerd in 2011, als gevolg van een volksopstand die werd aangewakkerd door de demonstraties van de Arabische Lente in Tunesië en Egypte. Het machtsvacuüm dat hij achterliet, veroorzaakte echter machtsstrijd tussen meerdere facties in Libië.
In 2012 kwamen de Amerikaanse ambassadeur Chris Stevens en drie andere Amerikaanse medewerkers om het leven bij een aanval op hun consulaat in de tweede stad van Libië, Benghazi. Een autobom gericht op de Franse ambassade in Tripoli het jaar daarop zette de meeste buitenlandse delegaties ertoe aan zich uit het land terug te trekken, wat de stabiliteit verder verzwakte.
Ondanks controversiële pogingen van de NAVO om Libië te verenigen, explodeerden een gebrek aan infrastructuur en aanhoudende botsingen tussen rivaliserende groepen die strijden om controle in 2014 tot een nieuwe, meer langdurige burgeroorlog.
De economie is zwaar getroffen door het aanhoudende conflict, waaronder frequente aanvallen op olie-installaties, en ongeveer 200.000 mensen zijn in eigen land ontheemd, zegt de in New York gevestigde belangengroepering Human Rights Watch (HRW).
Ondertussen is de mediaomgeving van Libië sterk gepolariseerd en vrijwel ongereguleerd, wat de politieke instabiliteit van het land weerspiegelt, waarbij journalisten worden geconfronteerd met bedreigingen en aanvallen, de BBC rapporten.
Wie is Khalifa Haftar?
Het machtsvacuüm dat is ontstaan door de val van Kadhafi is uitgebuit door een reeks voormalige spraakmakende Libische publieke figuren, van wie verschillende niet-erkende territoriale aanspraken hebben gemaakt in het met woestijn bedekte land.
Weinigen hebben echter zoveel overtuiging getoond als Haftar, een 75-jarige voormalige militaire officier. Haftar werd voor het eerst bekend als een loyale generaal in het regime van Kadhafi en nam deel aan de staatsgreep die de dictator in 1969 aan de macht bracht. Binnen Arabië rapporten.
Maar na een geschil met Kadhafi vluchtte Haftar in 1990 naar de VS en bleef daar ongeveer 20 jaar in ballingschap, gedurende welke tijd hij ter dood werd veroordeeld bij verstek door de Libische leider.
Hafta keerde uiteindelijk terug naar Libië om de NAVO te helpen bij haar inspanningen om oppositiestrijders te helpen de dictator omver te werpen. Maar ondanks zijn succes raakte Haftar in de vergetelheid tot februari 2014, toen hij op tv zijn plan schetste om de natie te redden en de Libiërs opriep om in opstand te komen tegen het gekozen parlement, de BBC rapporten.
Maanden later, in mei, lanceerde Haftar Operatie Dignity, waarbij hij zijn eigen milities gebruikte om de groeiende dreiging van aan de Islamitische Staat gelieerde extremistische groeperingen, die de controle hadden over meerdere steden langs de Libische kust, het hoofd te bieden.
In augustus van dat jaar beschuldigde het Libische Huis van Afgevaardigden de regering van het Algemeen Nationaal Congres (GNC), gekozen in 2012, ervan onder controle te staan van de extremisten en verklaarde zichzelf de legitieme regering van Libië.
Haftar werd benoemd tot commandant van het Libische Nationale Leger (LNA) door deze rivaliserende regering, die zich in de oostelijke stad Tobruk had gevestigd en de steun genoot van Rusland, Saoedi-Arabië, de VAE en het naburige Egypte.
Als reactie daarop bestormden door islamisten geleide milities onder de vlag van Fajr Libië (Libya Dawn) Tripoli en installeerden een zogenaamde nationale reddingsregering die GNC-wetgevers weer aan de macht bracht.
Na meer dan een jaar van door de VN bemiddelde besprekingen ondertekenden de regeringen van Tripoli en Tobruk op 17 december 2015 een vredesakkoord, waarbij de internationaal erkende regering van nationaal akkoord werd gevormd.
Waarom wordt er nog gevochten?
Haftar en de LNA hebben geweigerd de legitimiteit van de door de VN gesteunde GNA te erkennen en blijven zichzelf beschouwen als de rechtmatige macht in Libië.
Het zelfbenoemde Libische Nationale Leger van de generaal (het is allesbehalve) heeft laten zien in staat te zijn om terloops de oorlogsregels te schenden – niet in het minst nu door het bombarderen van de laatst functionerende luchthaven van de Libische hoofdstad, zegt De onafhankelijke .
Nadat de controle, althans nominaal, over tweederde van Libië was gevestigd, was een LNA-operatie om Tripoli over te nemen altijd slechts een kwestie van tijd, voegt hij eraan toe. Al Jazeera .
Volgens The Independent zullen de door de VN erkende regering en de verschillende legers die daar in Tripoli gekampeerd hebben, een strijd leveren, waardoor het spook van een stedelijk conflict ontstaat dat een echo zou kunnen zijn van enkele van de ergste episoden in de conflicten in Syrië en Irak.
De mensen van [Libië] zijn nauwelijks een bijzaak in deze naakte strijd om controle. De waarheid is dat niemand Libië kan redden, concludeert de krant.
Nadat in april in Tripoli gevechten waren uitgebroken, waarschuwde al-Sarraj dat aanhoudende instabiliteit in zijn land zou kunnen leiden tot een toestroom van meer dan 800.000 migranten naar Europa.
We worden geconfronteerd met een agressieoorlog die zijn kanker zal verspreiden over de Middellandse Zee, Italië en Europa, hij vertelde verslaggevers , eraan toevoegend dat de migranten die Libië al gebruiken als basis om Europa te bereiken, zouden worden vergezeld door vluchtende Libische burgers en verdreven jihadistische militanten.
