Waarom waren De Duivelsverzen zo controversieel?
Nieuwe documentaire werpt licht op controversiële roman en de aanhoudende impact ervan vandaag
Protesten in Iran na de publicatie van The Satanic Verses
Getty Images
Een nieuwe documentaire werpt licht op het blijvende effect dat Salman Rushdie's De Duivelsverzen heeft gehad op de Britse moslimgemeenschap na de publicatie van de roman drie decennia geleden.
BBC Two's De duivelsverzen: 30 jaar verder volgt journalist Mobeen Azhar terwijl hij de controverse rond het boek onderzoekt, dat leidde tot rellen, moorden en doodsbedreigingen. Dus hoe veroorzaakten de geschriften van Rushdie een wereldwijde ruzie?
Waarom is de roman zo controversieel?
Na publicatie beschuldigden moslimcritici Rushdie ervan de islam af te schilderen als een bedrieglijke, onwetende en seksueel afwijkende religie. HuffPost .
Velen waren verontwaardigd over een personage genaamd Mahound, die in de roman in droomsequenties voorkomt en naar verluidt een dun en pervers verhulde weergave van de profeet Mohammed zou zijn, volgens The New York Times ’ Michoko Kakutani.
De naam Mahound werd gebruikt in middeleeuwse christelijke toneelstukken om satanische figuren te vertegenwoordigen, en sommige moslims concludeerden dat Rushdie suggereerde dat Mohammed een valse profeet was.
In zijn boek beschreef Rushdie Mekka ook als Jahilia - een term die de periode van onwetendheid aanduidt voorafgaand aan de onthullingen die Mohammed ontving - en gaf hij de namen van de vrouwen van de profeet aan twaalf prostituees in een bordeel.
En het meest controversiële, hij beriep zich op een in diskrediet gebrachte traditie in de islam, de zogenaamde satanische verzen, waarin Satan Mohammed inspireerde om compromissen te sluiten met de mensen van Mekka en hen toe te staan andere goden te blijven aanbidden in een poging hen tot de islam te lokken. zegt Huff Post.
De resulterende woede leidde tot bomaanslagen in boekwinkels, verbrandingen en verboden op de roman in een groot deel van de islamitische wereld. Ayatollah Khomeini, toen de opperste leider van Iran, vaardigde zelfs een fatwa uit waarin moslims werden bevolen Rushdie te vermoorden - waardoor de schrijver bijna tien jaar ondergedoken moest worden.
De controverse rond de roman leidde ook tot een culturele oorlog in Groot-Brittannië tussen degenen die het boek godslasterlijk vonden en opriepen om het te verbieden, en degenen die het verdedigden als een uiting van vrijheid van meningsuiting, zegt de ik nieuws plaats.
Hoe is de rij vandaag nog steeds relevant?
De belangrijkste vragen die Azhar in de documentaire stelt, gaan over vrije of beperkte meningsuiting, zegt de bewaker .
Rushdie en zijn aanhangers zien vrije meningsuiting als een onmiskenbaar recht. In een interview in 2015 , betoogde de auteur: het is mogelijk om individuen te respecteren, hen te beschermen tegen intolerantie, terwijl we sceptisch zijn over hun ideeën en ze zelfs woest bekritiseren.
Sommige critici zijn echter nog steeds van mening dat Rushdie zijn vrijheden heeft misbruikt om moslimovertuigingen te denigreren.
Tijdens het filmen van de nieuwe documentaire griste een man in Bradford inderdaad een exemplaar van de roman weg van Azhar en probeerde het in brand te steken - een incident dat de aanhoudende relevantie van de controverse benadrukt, zegt de Bafta-winnende filmmaker.
Als je dingen als de opkomst van rechts wilt begrijpen en wilt begrijpen hoe dat mainstream werd, moet je onze geschiedenis begrijpen. En een groot deel van onze geschiedenis, vooral als het gaat om hoe immigrantengemeenschappen en hoe moslims in Groot-Brittannië worden gezien, gaat veel terug naar wat er 30 jaar geleden gebeurde, vertelde Azhar aan nieuwssite Zonde .
Waar gaat de documentaire precies over?
In de film beschrijft Azhar hoe hij opgroeide als een Britse moslim en getuige was van de gevolgen van de roman van Rushdie zonder volledig te begrijpen wat er gebeurde. Nadat hij zich als journalist had gevestigd, besloot hij erachter te komen en anderen te helpen begrijpen waarom het boek zo'n blijvende impact had op zijn gemeenschap.
Volgens The Guardian neemt de documentaire de stijl van een persoonlijke reis aan, aangezien Azhar met Rushdie's tegenstanders spreekt in interviews die niet benauwd zijn en openhartigheid en inzicht produceren.
Het resulterende programma - eerder deze week vertoond op BBC Two - roept complexe en altijd prangende vragen op over de vrijheid van meningsuiting en of er grenzen aan moeten worden gesteld, zegt de krant.
