Yazidi's op Mt Sinjar 'hoeft niet te worden gered': hoe handig
Het buitenlands beleid van Cameron is een 'omnishambles', terwijl Obama er steeds meer parochiaal en isolationistisch uitziet
AHMAD AL-RUBAYE/AFP/Getty Images
Wat de echte missie van het Amerikaanse speciale troepenteam deze week ook naar de berg Sinjar was, ze kwamen zeker terug met een gemakkelijk antwoord voor hun opperbevelhebber in het Witte Huis.
Precies op het juiste moment voor de primetime tv-nieuwskanalen, was het Pentagon in staat om aankondigen dat de speciale troepen dag en nacht op de kale berg in het noordwesten van Irak hadden onthuld dat 'veel minder' Yezidi's daar hun toevlucht hadden gezocht dan verwacht en dat ze in 'veel betere conditie' waren dan tot nu toe was gemeld.
Amerikaanse functionarissen waren niet traag om te suggereren dat dit schijnbare wonder tot stand was gekomen vanwege de effecten van Amerikaanse luchtactie op IS-posities, waardoor het voor Koerdische peshmerga-troepen gemakkelijker werd om de Yezidi's in veiligheid te brengen. En dus zouden de VS nu toch geen humanitaire operatie leiden om de Yazidi en diverse christelijke vluchtelingen te redden.
Het 'goede nieuws' van het Pentagon zorgde voor een nieuwe wending bij David Cameron. Toen hij woensdag terugkwam van vakantie, had hij een vergadering van het Cobra-veiligheidscomité voorgezeten, waarin hij tot de conclusie kwam dat de situatie zo nijpend was dat iemand 'met een plan moest komen'.
Hij zei dat Groot-Brittannië zou bijdragen aan een operatie 'om deze mensen van die berg te krijgen' - in de veronderstelling in Whitehall dat de redding zou worden geleid door de Verenigde Staten.
Maar nu de Amerikanen zich terugtrekken, zijn de Yezidi's plotseling het nieuws van gisteren. Cameron heeft eindelijk gesuggereerd dat de Britse regering nu bereid zal zijn om zich bij de Fransen, Nederlanders en Amerikanen aan te sluiten wapens sturen naar de Koerden , maar wat betreft het onmiddellijke lot van de Yazidi-vluchtelingen op de berg Sinjar, ze staan er alleen voor.
Er is iets opmerkelijks en verontrustends aan de capriolen van het Pentagon en president Obama in dit alles, met Cameron in hun kielzog. Obama is vanaf het begin terughoudend geweest om de gevolgen van IS-terreur en de benarde situatie van hun slachtoffers aan te pakken. 'Het is geen tijd voor domme dingen' zou hij hebben gezegd in een briefing - waarvan Hillary Clinton heel openlijk zei dat het geen basis was om een buitenlands beleid te voeren.
Het is niet duidelijk wie precies de Amerikaanse special forces waren die deze week de berg Sinjar bezochten, hoe lang ze op patrouille waren of hoe ver ze reisden. Het zouden CIA-agenten kunnen zijn, Delta Force of Green Beret Rangers van Special Operations Command, die allemaal een bepaald ethos hebben, om niet te zeggen politieke bagage. Er zou een dringend verzoek om vrijheid van informatie moeten komen om hun precieze orders en de voorwaarden van hun missie te achterhalen.
Het probleem is dat wat ze aan het Pentagon rapporteerden zo schril contrasteerde met andere verslagen van de grond door even getrainde beoefenaars in hun eigen branche.
VN- en lokale hulpverleners geloven nog steeds dat tienduizenden jezidi's (schattingen variëren tussen 20.000 en 30.000) nog steeds een groot risico lopen door de plunderende IS-jihadisten en de elementen - de verzengende hitte van de dag en de kilte van de bergnachten.
'Hoeveel kan een klein team mensen zien in een berg van 64 kilometer breed? Er zijn valleien en grotten waar mensen leven', vertelde Shawkat Othman, een hulpdirecteur in Dohuk, aan de Wall Street Journal gisteren.
Westerse verslaggevers zijn in de bergen geweest vanaf de begindagen van de vlucht van de Yezidi's, waaronder Jonathan Rugman of Chann de 4 Nieuws , die gisteren met deze blog reageerde op de 'beoordeling' van het Pentagon: 'Ik heb geen reden om te twijfelen aan de oprechtheid van deze conclusie, maar ik zou graag de methodologie ervan weten.
'Toen ik over de berg vloog in een... Iraakse helikopter op maandag zag ik vluchtelingen verspreid over een heel groot gebied, kleine groepen mensen die zich overal beschutten tegen de extreme hitte...
'Zeggen de Amerikanen dat de vluchtelingen niet meer verspreid zijn, maar ofwel zijn geleid ofwel naar een geconcentreerd gebied zijn verplaatst waar ze kunnen worden geteld?'
Het Pentagon heeft niet vrijwillig een werkelijk aantal Yezidi's op de berg Sinjar opgegeven, maar volgens een bron in Downing Street denken de Amerikanen dat het aantal 'in de duizenden' is. Als dat klopt, dan, zoals Rugman opmerkt: 'De VN-schatting van ruim 20.000 is gewoon fout.'
Wat het aantal ook is, de Amerikaanse beslissing om de Yezidi's aan hun lot over te laten, lijkt ongevoelig: wat maakt het uit of er nog 50 of 5000 op de berg zijn - het individuele lijden is nog steeds hetzelfde.
Zoals Rugman gisteren meldde: 'De temperatuur is hier vandaag 46 graden. Het is zo heet dat mijn cameravrouw Philippa het erg moeilijk vindt om te filmen, omdat de camera te heet wordt om aan te raken.
'En wat deze Amerikaanse conclusie ons niet vertelt, is hoeveel er stierven op de berg in deze extreme hitte in de afgelopen 12 dagen, voordat deze beoordeling werd uitgevoerd.'
Evenmin gaat de beoordeling door de VS over wat er is geworden van de Yezidi's die al door IS-strijders zijn gevangengenomen. Een verslag voor de Dagelijks Beest door Kimberly Dozier beweert dat honderden, zo niet duizenden Yezidi's worden vastgehouden in scholen, moskeeën en gevangenissen in Noord-Irak.
Sommigen zijn erin geslaagd om via hun mobiele telefoon te spreken met familieleden in Irak en de VS. 'Ze vertellen allemaal een soortgelijk horrorverhaal: te voet vluchtende families worden betrapt door militanten in vrachtwagens en auto's', meldt Dozier. 'De mannen worden vervolgens onder schot van hun vrouw en kinderen weggesleept om nooit meer gezien te worden. De jongere ongetrouwde vrouwen krijgen te horen dat ze onder dwang zullen trouwen met IS-strijders. Sommigen worden weggevoerd en verkracht en een paar zijn zelfs verkocht op de belangrijkste markt van Mosul.'
De verslaggevers zijn cruciaal voor dit verhaal, omdat ze als eerste ter plaatse kwamen en met duidelijke verslagen rapporteerden. De door Channel 4 News getoonde scènes waren niet nep. Dit kan niet worden weggewenst en genegeerd - hoewel sommigen in de kampen van Obama en Cameron daar misschien de voorkeur aan geven.
De Tory-oude staatsman Sir Malcom Rifkind betoogde in de Londen Avond Standaard deze week dat het VK uit Irak moet blijven omdat het een giftige erfenis was en de jihadistische troepen van IS niet primair op Groot-Brittannië waren gericht. Opgemerkt moet worden dat de toen eenvoudige meneer Rifkind vrijwel dezelfde aanpak volgde toen hij de leiding had over het Ministerie van Defensie tijdens de missie naar Bosnië, inclusief de tijd van het bloedbad in Srbrenica toen Groot-Brittannië het bevel voerde over de VN-troepen daar.
Interessant is dat drie gepensioneerde Britse generaals het duidelijkst waren over de verplichting van Groot-Brittannië jegens de vluchtelingen en ontheemden in Noord-Irak. Generaals Dannatt, Shirreff en Jackson geloven dat dit een kwestie van principe en praktisch is. Groot-Brittannië is vanaf het begin betrokken geweest bij het helpen van de Koerdische autonome regio, en om de Koerden over te laten aan IS-troepen zou een ramp zijn voor de hele regio en daarbuiten. Mike Jackson zegt dat de rol van Groot-Brittannië in Irak de verplichting met zich meebrengt om nu te proberen een catastrofe te voorkomen.
Maar zowel president Obama als premier Cameron lijken verlamd door de erfenis van hun voorgangers Bush en Blair, die in 2003 hun avontuur in Irak begonnen met een aan onverantwoordelijkheid grenzende onbezonnenheid. Dit heeft Obama en Cameron ertoe gebracht om koste wat kost militaire actie en oorlog te vermijden, hoe goed en humaan de zaak ook is.
Hun terughoudendheid, aarzeling en prevariatie staat lijnrecht tegenover de can-do-dynamiek van Bush en Blair. Op zijn manier roept het echter bijna gelijke beschuldigingen van grove onverantwoordelijkheid op.
Het buitenlands beleid van Cameron ziet eruit als een 'omnishambles' om te wedijveren met het budget van zijn bondskanselier van twee jaar geleden: zijn recente overeenkomst om de Koerden te helpen bewapenen - als ze daarom vragen - zou de RAF iets te maken kunnen geven met de Chinooks gestuurd naar Cyprus om te helpen bij het luchttransport van de Yezidi's.
Wat betreft Barack Obama, toen hij voor het eerst werd gekozen, leek hij de sterkste internationale geloofsbrieven te hebben van elke moderne Amerikaanse president - wat binnen enkele maanden leidde tot de Nobelprijs voor de Vrede. Nu lijkt hij ervan te genieten een van de meest koppig parochiale en isolationistische Amerikaanse leiders van allemaal te zijn.
