De kwelling van Oekraïne: hoe het Rusland van Poetin op afstand te houden
Pussy Riot wijst de weg: berichtgeving op sociale media is het beste antwoord op het 'wicked problem' van Kiev

2014 AFP
ALS het gaat om de crisis in Kiev en de kwelling van Oekraïne, wordt het woord 'complex' door experts wijd en zijd gebruikt.
Natuurlijk, Oekraïne is een diep verdeelde, etnische mix - maar eerlijk gezegd niet zo gemengd. Meer dan driekwart van degenen die daar wonen, is Oekraïens, minder dan 18 procent is etnisch Russisch en minder dan vijf procent is van andere afkomst, waaronder Grieks, Turks en joods.
Oekraïne was een van de rijkste en soms meest terughoudende onderdelen van de USSR. Nu wil Vladimir Poetin dat het een partner wordt van zijn post-Sovjet-imperium via een douane-unie, gezoet door het aanbod van voordelig Russisch gas.
Dienovereenkomstig koos president Viktor Janoekovitsj voor de Russische unie tegen het EU-aanbod van associatie en een genereus handelsakkoord.
Waar Janoekovitsj niet op onderhandelde, was de opeenstapeling van protest die zijn beslissing zou begroeten. Deze week heeft het geleid tot gevechten tussen de staatspolitie, die hun toevlucht heeft genomen tot sluipschuttersgeweren en lichte machinegeweren, en de demonstranten die steeds gewapender worden. En een dodental van 75.
Uit de gebeurtenissen van donderdagavond blijkt duidelijk dat de troepen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de politie de hoofdstad niet langer kunnen vasthouden. 'S Nachts zetten ze sluipschutterposities in zandzakken op de bovenste verdiepingen van het kantoor van de president om een laatste standpunt in te nemen.
Op straat hebben activisten 'honderden' - sotni - een traditionele term voor een eenheid Kozakkencavalerie gevormd. Andere groepen nationalisten zijn naar voren gekomen in de protesten, zoals Patriots of Ukraine, Trident en White Hammer onder de paraplu van de coalitie van de rechtse sector.
Sommigen voeren hun afstamming terug tot de oorlogsnationalist Stepan Bandera, die een onafhankelijke staat van West-Oekraïne uitriep toen de Sovjet-troepen zich in 1941 terugtrokken - alleen om te worden gevangengenomen en gevangengezet door de binnenvallende Duitsers.
Romano Prodi, de voormalige voorzitter van de EU-commissie en ex-premier van Italië, veroordeelde donderdag het gebruik van vuurkracht en geweld door de demonstranten ronduit. New York Times , maar voerde krachtig aan dat dit geen excuus was voor Janoekovitsj om een beroep te doen op zijn vriend Poetin om te helpen door Russische militaire kracht te sturen.
Waarschijnlijk net zo rampzalig voor Janoekovitsj zou zijn om in het eigen leger van Oekraïne te bestellen, dat traditioneel neutraal is, in tegenstelling tot de politie en veiligheidstroepen.
Hij heeft de afgelopen drie maanden de benoemingen in het opperbevel van het leger door elkaar gehaald om zijn mannen op hun plaats te krijgen als hij zou besluiten de staat van beleg af te kondigen. Maar het Oekraïense leger, een synoniem voor corruptie en omkoping toen het naast de NAVO-troepen werd ingezet voor vredeshandhaving op de Balkan, is diep verdeeld. Er wordt gedacht dat het zou splitsen als het op straat zou worden bevolen, waarbij maximaal de helft naar de demonstranten zou gaan.
In het nieuwe geopolitieke jargon zijn er 'wicked problems' - dat wil zeggen problemen zonder oplossing - en 'complexe puzzels', die misschien een uitweg hebben, hoe kronkelig en moeilijk het ook blijkt te zijn. Oekraïne balanceert dit weekend tussen de twee.
Janoekovitsj lijkt wat uitstel te hebben geboden door het aanbieden van verkiezingen . Maar een simpele herhaling van wat er in 2010 is gebeurd - de verkiezingen die Janoekovitsj won - is niet voldoende. Er is een grootschalige grondwetsherziening nodig met gegarandeerde vertegenwoordiging en rechten van minderheden en partijen.
Ook moet er een verklaring van niet-inmenging zijn van Moskou, Washington en Brussel. In de tussentijd moeten de ministers van Buitenlandse Zaken van Europa, onder leiding van Laurent Fabius van Frankrijk en Radislaw Sikorksy van Polen, daar in Kiev volhouden, zoals ze deze week een groot deel van de week hebben, vrij letterlijk.
Ondanks alle ophef is de positie van Vladimir Poetin niet zo sterk als het lijkt. Dit is niet zoals Praag in 1968 of Georgië in 2008 toen Moskou zijn tankkolommen vrijwel onvoorwaardelijk kon inzetten. Gezien de chronische staat van separatistische en islamitische opstand in de Kaukasus, om nog maar te zwijgen van Poetins interne veiligheidsproblemen, is Russische militaire inmenging zeker onrealistisch.
Oekraïne is nu in de greep van spontane gemeenschappelijke verbranding - moderne versies van jacqueries (middeleeuwse Franse boerenopstanden) - in meer dan een half dozijn grote centra die het Russische leger niet zou kunnen beheersen, verlegen om een troepenmacht in te zetten meer dan 100.000.
Maar de grootste waarschuwing aan Poetin waarom dit niet Praag '68 of Georgië '08 is, wordt welsprekend gegeven door Maria Alyokhina, oprichter van Pussy Riot, over haar arrestatie in Sochi, vandaag gedrukt in de New York Times.
'Deze week in Sochi werden Nadezhda Tolokonnikova, een ander lid van Pussy Riot, en ik drie keer vastgehouden en vervolgens, op woensdag, aangevallen door Kozakken (pro-Russische deze keer) militieleden met zwepen en pepperspray. Meneer Poetin zal je leren hoe je van het moederland moet houden.'
De beelden van de punkrockers aangevallen door met zweep zwaaiende Kozakken is viraal gegaan op YouTube en sociale media, net als beelden van Kiev's bebloede demonstranten en sluipschutters met machinegeweren. Poetin en Janoekovitsj zouden moeten weten dat dit is waar ze tegenover staan.