Waarom massa-extincties ertoe doen
Menselijke activiteit veroorzaakt het snelste verlies van soorten in miljoenen jaren, maar er is nog tijd om in te grijpen
Stichting WGBH Educatief
Er zijn aanwijzingen dat de aarde aan het begin staat van haar zesde massale uitstervingsgebeurtenis, het snelste verlies van soorten sinds de dinosauriërs 65 miljoen jaar geleden werden uitgeroeid.
Het verdwijnen van duizenden plant- en diersoorten, bijna volledig veroorzaakt door menselijke activiteit, zal ernstige ecologische, economische en sociale gevolgen hebben, waarschuwen experts.
Het is een dwaasheid om te denken dat we bijna de helft van al het andere kunnen uitsterven, maar het komt wel goed, zegt National Geographic-fotograaf Joel Sartore in zijn aanstaande driedelige documentaireserie Nat Geo WILD, Photo Ark, die begint op Nat Geo WILD om 20.00 uur. op 23 oktober.
Het programma neemt kijkers mee achter de schermen van Sartore's 25-jarige missie om enkele van de zeldzaamste dieren ter wereld te fotograferen, waarin hij studioportretten heeft verzameld van meer dan 6.000 soorten. Veel van deze bestaan tegenwoordig niet meer.
Er is echter goed nieuws, want wetenschappers zeggen dat er nog tijd is om het proces te vertragen, maar alleen als er snel en radicaal wordt ingegrepen.
Dat is waar Sartore gelooft dat hij het verschil kan maken. Ik heb gezien hoe foto's tot verandering kunnen leiden, zegt hij in de eerste aflevering van de serie. Foto's die ik heb gemaakt van papegaaien in Zuid-Amerika en koala's in Australië helpen lokale overheden onder druk te zetten om die dieren te beschermen.
Door deze dieren in de ogen te kijken, beginnen we om ze te geven en begrijpen we hoe belangrijk ze zijn voor de gezondheid van onze planeet.
Wat gebeurt er en waarom?
Massa-extincties zijn niet nieuw. Er zijn de afgelopen 450 miljoen jaar vijf grootschalige soorten uitgestorven, zegt National Geographic , allemaal veroorzaakt door catastrofale natuurlijke gebeurtenissen zoals asteroïde-inslagen en vulkaanuitbarstingen.
De huidige uitsterving is echter de eerste door de mens veroorzaakte gebeurtenis. Bevolkingsgroei, klimaatverandering, vernietiging van leefgebieden, vervuiling, buitensporige jacht en handel in wilde dieren zijn allemaal zo snel schadelijk voor mariene en terrestrische ecosystemen dat dieren geen tijd hebben om zich op natuurlijke wijze aan te passen of te herstellen.
Hoewel uitsterven een natuurlijk proces is, bleek uit baanbrekend onderzoek dat in 2014 werd gepubliceerd, dat menselijke activiteit er waarschijnlijk voor zorgt dat sommige soorten tot 1000 keer sneller dan normaal verdwijnen.
Een derde van alle gewervelde landdieren, waaronder reptielen, vogels en amfibieën, ervaart een afname van hun populaties, volgens een hogere opleiding over uitsterven eerder dit jaar gepubliceerd.
In het verleden zou je ontdekken dat elke 5000 jaar één soort uitsterft, zei dr. Nisha Owen van het Edge of Existence-programma van de Zoological Society of London.
Maar sinds de 16e eeuw zijn we meer dan 70 soorten zoogdieren en minstens 140 vogelsoorten kwijtgeraakt, zei ze tijdens het debat van The Week over massale uitsterving in samenwerking met Nat Geo WILD. En dat zijn alleen de soorten die we kennen.
Welke soorten worden het meest bedreigd?
Uit een eerder deze maand gepubliceerd onderzoek bleek dat de grootste en kleinste dieren het grootste risico lopen om uit te sterven, met middelgrote soorten die de meeste kans hebben om te overleven, de BBC's Helen Briggs rapporten.
Amfibieën lopen volgens het US Center for Biologische diversiteit . Als zodanig moeten ze worden gezien als de kanarie in de wereldwijde kolenmijn, wat wijst op subtiele maar radicale ecosysteemveranderingen die uiteindelijk veel andere soorten zouden kunnen claimen, waaronder de mens, waarschuwt het.
Maar we moeten ons niet alleen zorgen maken over dieren, ook plantensoorten worden ernstig bedreigd.
Hoewel olifanten en neushoorns onze steun volledig verdienen, zegt Ann Tutwiler, directeur-generaal van Bioversity International, in de bewaker Als er één ding is dat we niet kunnen laten uitsterven, dan is het wel de soort die zorgt voor het voedsel dat elk van de zeven miljard mensen op onze planeet in leven houdt.
Waarom zouden we ons zorgen moeten maken?
Mensen begroeten massale uitsterving met weinig meer dan een geeuw en schouderophalen, zegt National Geographic journalist Simon Worrall. Een vleermuissoort minder? Ik moet mijn hypotheek betalen. Weer een kikker uitgestorven? Er zijn er nog veel meer. Maar uitsterven heeft ingrijpende gevolgen voor de kwetsbare ecosystemen waarvan het menselijk leven afhankelijk is, zegt dr. Owen. Deze systemen voorzien ons van schone lucht, schoon water [en] het voedsel dat we eten, zegt ze.
Het verlies van zelfs maar een enkele plant- of diersoort kan mensen op allerlei manieren treffen, van voedseltekorten en prijsstijgingen tot het verlies van inkomsten uit toerisme en mogelijk levensreddende medicijnen.
Dan zijn er de problemen waar we geen weet van hebben. Zo'n dramatische daling van de biodiversiteit kan onvoorziene gevolgen hebben voor de planeet, waarschuwt de Britse filmmaker en ontdekkingsreiziger Benedict Allen.
Je hebt één boom op Borneo met duizend soorten insecten. Wat doen die insecten voor ons? We weten het niet, zei hij tijdens het debat over Nat Geo WILD. Dat is het meest angstaanjagende voor mij.
Sartore werd gedwongen om soortgelijke vragen te beantwoorden tijdens het filmen voor Photo Ark in Madagascar, waar ontbossing een serieus probleem is. De bossen worden gekapt omdat mensen moeten eten, zegt hij, maar zodra ze bomen hebben gekapt om gewassen te planten of houtskool te maken, komt de regen en wordt alles weggespoeld, waardoor het aardoppervlak volledig wordt aangetast.
Het resulterende verlies van leefgebied heeft een dramatisch effect op in het bos levende soorten en het ecosysteem dat ze ondersteunen. Je kunt niet al deze bomen omhakken en een stabiele omgeving hebben, zegt Sartore. De wereld vergaat beetje bij beetje.
Lemuria Land, Nosy Be, Madagascar - Een maki speelt met het haar van een cameraman. (WGBH Educatieve Stichting/Chun-Wei Yi)
Stichting WGBH Educatief
Wat gedaan kan worden?
Natuurbeschermers beweren dat er oplossingen bestaan, maar de tijd dringt om ze uit te voeren.
Eerdere massale uitstervingen waren misschien onvermijdelijk, maar het is niet te laat om deze laatste aanval op onze ecologie te stoppen, zei een recent hoofdartikel in de Planetaire gezondheid van Lancet .
Er is echter een ongekende samenwerking nodig tussen beleidsmakers, internationale organisaties, onderzoekswetenschappers en het maatschappelijk middenveld om onze biodiversiteit te behouden en in stand te houden - en om de wereld tegen onszelf te beschermen, voegt het eraan toe.
Deskundigen zijn het erover eens dat de topprioriteiten het beëindigen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het naleven van de klimaatovereenkomst van Parijs om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan, evenals het verminderen van de wereldwijde consumptie van vlees en vis om te beschermen tegen overbejaging, ontbossing en vernietiging van habitats, zijn.
We mogen niet vergeten dat veel van de bedreigingen waarmee deze soorten worden geconfronteerd, worden veroorzaakt door het westerse consumentisme, zegt dr. Owen. Wij zijn het die moeten nadenken hoe we duurzamer kunnen leven.
Foto Ark is op maandag 23 oktober, dinsdag 24 oktober en woensdag 25 oktober om 20u op Nat Geo WILD.
Foto Ark WGBH Educational Foundation
