Interview met Ann Demeulemeester: van een huis een thuis maken
Belgische designer vindt nieuwe uitingen van schoonheid met Serax
Wat betekent thuis voor een modeontwerper? Een modeontwerper die, voordat ze een paar jaar geleden uiteindelijk met mode stopte, seizoensgebonden creaties presenteerde in Parijs, deel uitmaakte van een kring van creatievelingen die geschiedenis hebben geschreven en getuige was van haar gelijknamige bedrijf uitgroeien tot onder andere een wereldwijd netwerk van dealers? Ik denk dat een huis net een vogelnest is, schrijft Ann Demeulemeester via e-mail. Ik vind het dus heel belangrijk.
Een paar geografische coördinaten dat hoofdstuk Demeulemeesters biografie tot nu toe: er is de 19e-eeuwse landelijke villa in het kleine Belgische stadje Kessel - een korte autorit verwijderd van Antwerpen - die Demeulemeester en haar echtgenoot (en langdurige medewerker), de fotograaf Patrick Robyn, bel naar huis. Dan is er in Antwerpen het huis waar het echtpaar 30 jaar heeft gewoond en waar ze hun gezin hebben grootgebracht. Ze beschouwt dit vandaag als de ruimte die het belangrijkste in mijn leven was.
Nu bewoond door haar zoon, is haar voormalige Antwerpse adres in feite het enige overgebleven gebouw van de baanbrekende Zwitsers-Franse architect Le Corbusier. We hebben het huis gered toen we heel jong waren, legt Demeulemeester uit. Het huis in ruil leerde ons elke dag wat schoonheid is.
Andere opmerkelijke plaatsen zijn de Parijse werkplaats van Antoine Bourdelle, de Franse beeldhouwer die een opleiding volgde bij August Rodin en later les gaf aan zowel Henri Matisse als Alberto Giacometti. Het was de plek waar Bourdelle ooit had gecreëerd dat Demeulemeester, die haar debuut maakte in de Paris Fashion Week in 1992, haar eerste speciale herenmodepresentatie onthulde in 2006. Ze heeft iets met ateliers en noemt ze het huis van de kunstenaar.
Ook in Parijs wees ze eerder op een gebouw met vele eeuwen geschiedenis, een binnenstedelijk klooster dat deels uit de 13e eeuw stamt. Voor mijn modepresentaties hield ik het meest van het Couvent des Cordeliers, een oud klooster waar ik 'ziel' kon voelen, zegt ze. Het werd mijn ‘thuis’-showplek in Parijs.
En net zoals ze zich ruimtes herinnert voor de gevoelens die ze veroorzaakten, heeft Demeulemeester al lang gecreëerd met EQ - emotionele intelligentie. In 1978 schreef ze zich in aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen om modeontwerp te studeren bij Linda Loppa; na haar afstuderen in 1981, werd ze ingedeeld bij de Antwerpse Zes als een van de twee vrouwelijke leden van de cirkel. De andere is Marina Yee; Yee en Demeulemeester worden vergezeld door Walter Van Beirendonck, Dries Van Noten, Dirk Bikkembergs en Dirk Van Saene.
In 1985, Demeulemeester richtte haar gelijknamige modehuis op. Vereerd om haar focus op materialen, die ze drapeerde, manipuleerde en op maat maakte voor een prachtig effect, putte Demeulemeester uit verreikende invloeden en omvatte de muziek van Bob Dylan en Patti Smith (de laatste een goede vriend), de kunst van Marcel Duchamp en Jackson Pollock plus de geschriften van William Blake en Allen Ginsberg.
Overal kleedde Demeulemeester haar modellen in nauwkeurig gekalibreerde kleursequenties: een aantal ensembles in sombere grijs-, zwart- en wittinten (alle drie domineren het palet van de ontwerper) zouden uitbarsten in drie, vier looks gesneden uit levendig getinte, vaak monochrome stoffen. Het was blues dat knikte naar de Franse kunstenaar Yves Klein voor lente/zomer 1998, geel en oranje voor SS09. Mijn stijl is het resultaat van veel vragen die ik mezelf al die jaren heb gesteld bij het nastreven van mijn eeuwige zoektocht naar schoonheid, zegt Demeulemeester als ik haar vraag om haar handtekening te definiëren.
Meer recentelijk heeft deze zoektocht haar naar keramiek geleid. Ze werkt vandaag vanuit haar huis in Kessel, waar altijd een inspirerende rommel op mijn tafels ligt, zegt Demeulemeester. Het varieert van potloden en kwasten tot porselein, hout, gips, heel veel gereedschap en soms een computer.
Hier, thuis, begon ze een paar jaar geleden te experimenteren met beeldhouwen met porseleinklei. Na een tijdje, met vallen en opstaan, en na lessen te hebben gevolgd bij professionele pottenbakkers, maakte Demeulemeester stukken servies af - een bord, een kopje - dat ze begon te gebruiken tijdens etentjes. Het idee voor een keramieklijn werd steviger na een ontmoeting met Axel van den Bossche, een van de twee broers achter het Antwerpse hoofdkantoor Serax .
In 2019 ging Ann Demeulemeester – Serax in première, te beginnen met Dé, een collectie porseleinen servies dat met handgetekende ontwerpen in zwarte, witte en felrode tinten speelt met noties van licht en donker, een eerbetoon aan de beeldende kunstpraktijk van clair-obscur . Ik schilderde schaduwen om licht te creëren, zegt Demeulemeester. Ik heb alle eerste porseleinen prototypes zelf gemaakt en vond het heerlijk om ze zo te schilderen dat dit idee duidelijk werd.
Het product is het resultaat van een nauwe samenwerking met de makersteams van Serax. Het was fijn samenwerken met Serax die voor mij de juiste vakmensen vond om al het porselein schilderen met de hand te realiseren, vertelt ze enthousiast. Sinds de lancering heeft ze cilindervormige kandelaars, een lamp en vazen aan haar aanbod toegevoegd.
De samenwerking is een doorslaand succes. Digitale verlanglijstjes kunnen een lastig begrip worden, zoals ik heb ervaren met Wedstrijdenmode : de in Londen gevestigde retailer heeft een voorraad Ann Demeulemeester - Serax sinds enkele maanden en via mijn eigen verlanglijstje zie ik duo's van porseleinen dessertborden, brede kommen en een dinky melkkan in en uit voorraad gaan. Nieuwe leveringen ter plaatse zijn binnen enkele dagen uitverkocht.
Verleidelijk voor velen, de aantrekkingskracht van de ontwerpen kan te maken hebben met de hoge kwaliteitsnormen van Demeulemeester. Ik volg elke stap van het ontwikkelproces totdat mijn idee precies uitkomt zoals ik het me had voorgesteld, schrijft ze. Het is altijd een uitdaging om ideeën te realiseren, maar als je ze in de wereld kunt brengen, worden ze een geschenk voor anderen. Ik denk dat goede en mooie dingen je leven verrijken.
